Stresle Başa Çıkma Yolları
Stresle başa çıkmak konusuna eğilmeden önce cevaplamamız gereken bir soru var. Stres nedir? Stres en basit tanımıyla vücudunuzun tehditlere yanıt verme yollarından biridir. İnsanlar kendilerini tehdit eden bir sorunla karşılaştıklarında savunmaya geçmek amacıyla stres hormonu salgılarlar. Adrenalin ve kortizol ile birlikte bu durum aslında kişinin hayatta kalması için ona güç verir. Yani gerçek bir tehdit karşısında stres hormonu sizin dostunuzdur.
Ancak vücudunuz gün içerisindeki ufak tehditleri ve trafik, tartışma, maddi ya da özel problemler gibi stres faktörlerini, yaşamsal tehditlerle karıştırır. Bu duruma kronik stres adı verilir. Kronik stres kişilerde ciddi sağlık sorunlarına neden olur. Bu sorunlar fiziksel ya da zihinsel olarak gözlenebilir.
Peki, kişi stresten nasıl korunur? Stresle başa çıkmak mümkün müdür? Stresle başa çıkma yolları nelerdir? Bu yazıda bu soruların cevabını bulacaksınız.
1. Kafein, Alkol ve Nikotinden Uzak Durun
Nikotin ve kafein uyarıcıdır. Bu nedenle siz bir sigara yaktığınızda stresinizin azaldığını düşünseniz de aslında stres seviyenizi artıracaktır. Alkol ise büyük miktarlarda alındığında bir yatıştırıcı olsa da küçük miktardaki alkol tüketimi üzerinizde uyarıcı etkisi yapar. Bu nedenle stresten kurtulmak için bir kadeh alkol almak sizin stresinizi artırmaktan başka bir işe yaramayacaktır.
Nikotin, kafein ve alkol tüketiminizi kesmeye çalışan, eğer mümkün olmuyorsa azaltın. Ayrıca enerji seviyeniz üzerinde olumsuz etkileri olan işlenmiş şekerden de uzak kalmaya çalışın.
2. Fiziksel Aktivitenizi Artırın
Vücudunuz bir stres faktörü ile karşılaştığında buna adrenalin ve kortizol gibi stres hormonları ile cevap verir. Hayati bir tehlike karşısında stres hormonları vücudunuzu ele geçirir ve beynin “kaç ya da savaş” alarmı ile her an harekete hazır bir pozisyon alır. Günlük stres faktörleri kaç ya da savaş alarmına fiziksel olarak karşılık vermemizi engeller. Yani ciddi bir stres hormonu birikimi yaşanır. Günlük fiziksel aktivitelerin çoğaltılması, düzenli egzersiz bu hormonları dengelerken, hem zihinsel hem de fiziksel olarak sizi daha sakin bir noktaya taşır. Kendinizi stresli hissettiğinizde egzersiz yapma imkanınız olmasa da temiz havada yürüyüşe çıkın.
3. Daha Fazla Uyuyun
Stresin ana kaynaklarından biri yeterli uyku alamamaktır. Bir yandan da stres faktörlerine maruz kalmak uykularımızı kaçırabilir. Bu döngü içerisinde kaybolmak istemiyorsak, uyku öncesi ritüellerimizi gözden geçirmemizde fayda bulunur. Uykuya gitmeden önce olabildiğince rahatlayın. Odanızda size stres faktörlerini hatırlatan hiçbir nesnenin bulunmasına izin vermeyin. Akşamları kahve, alkol tüketmeyin. İşlerinizi yatağa yatmadan en az birkaç saat önce bitirin. Böylece zihninizin uykuya dalmadan önce dinlenmesine ve boşalmasına izin verin. Tüm bunlara rağmen vücudunuzda hala gerginlik hissediyorsanız ılık bir duş ile vücudunuzu gevşetebilirsiniz.
4. Biriyle Konuşun
Stres faktörleri bazen bakışınızı öylesine bulanık hale getirir ki kendinizi ve içinde bulunduğunuz duruma nesnel yaklaşmanız imkansızlaşır. Bu nedenle sizde stres yaratan durum ve konulardan uzaklaşmak için biriyle konuşmak oldukça faydalıdır. Stresle başa çıkma yolları arasında belki de en keyiflisi zihninizi dağıtmak ya da sizi zorlayan durumlara ikinci bir gözden bakmak için sevdiğiniz biriyle konuşmaktır.
6. Stres Günlüğü Tutmaya Başlayın
Siz stresten uzaklaşmak isterken bir de onu yazmanızı istemek mantıksız gibi görünebilir. Ancak birkaç hafta boyunca stres günlüğü tutmak stresle başa çıkma konusunda size düşündüğünüzden daha fazla fayda sağlayacaktır. Stres faktörlerinizi kayıt altına almak hangi durumlardan en çok etkilendiğinizi anlamanıza yardımcı olur. Defterinize stresli anlarınıza dair, saat, tarih, durum, duygu ve düşüncelerinize dair notlar düşün. Stres seviyenizi 1 ila 10 arasında puanlayın. Stresinizi tetikleyen noktaları not alın. Bu alışkanlık, size yeniden aynı durumlarda kaldığınızda neler yaşayacağınızı anlatırken aynı durumu daha önce yaşadığınız için daha kolay başa çıkmanızı sağlar.
7. Hayır Demeyi Öğrenin
Evde, işte, okulda, çocuklarla yapılacak çok fazla şey var. Ama zaman tüm bunları yetiştirmeye yetecek mi? İşte karşınızda stres faktörlerinin en büyüklerinden biri. Sürekli bir işi ya da sorumluluğu yerine getirme ve yetiştirme telaşı! Hemen her kişinin yaşadığı bu durumdan kurtulmak için tek yapmanız gereken hayır demeyi öğrenmek. İşe hayır demenin neden zor olmadığını öğrenerek başlayın. Karşınızdaki kişiyi kaba bir şekilde reddetmek istemediğinizi ve herkese olabildiğince yardım etmek istediğinizi anlıyoruz. Ancak bu iyi niyetli yaklaşım uzun vadede sizde fiziksel ve zihinsel sorunlar yaratacaksa hayır demelisiniz. Hayır derken kaba olmanıza gerek yok. Durumu açıklayacak kibar ve net ifadeler kullanmanız yeterli.
