Bağımlılık Hakkında Duymadıklarınız ve Bilmek İstediğiniz Her Şey!

Bağımlılık denince aklınıza ilk önce ne geliyor?

Uyuşturucu bağımlılığı? Sigara tiryakiliği? Alkol bağımlılığı? Ya da kumar mı?

Bağımlılık dendiğinde aklınıza ilk anda bu dört bağımlılık türü geliyorsa yalnız değilsiniz. Ancak bağımlılık bu dört başlıktan çok daha fazlasını içeren bir kavramdır. Bazı davranış kalıpları, maddeler ve hatta spor ve beslenme gibi gerekli ve sıradan durumlarda bile bağımlılık öne çıkmaktadır. Bu da alışık olduğumuz bağımlılık kavramının sınırlarını genişletir.

Bu gerçeklikten yola çıkarak bağımlılık nedir sorusuna verilecek en kısa yanıt kişinin hayatla başa çıkmak için kişinin mutluluk haz veren bir davranışa aşırı olarak yönelmesi olabilir. Bu davranış ne olursa olsun kişinin günlük hayatını sekteye uğratarak ciddi problemlere yol açabilir.

Bağımlılık hakkında bilmeniz gereken 5 şey!
1. Bağımlılık yapan bazı maddeler hakkında birçok kesin ve net bulgu var olmakla birlikte, bazı maddelerin gerçekten bağımlılık yapıp yapmadığına dair tartışmalar sürmektedir. Genel kabul, psikoaktif maddelerin ve ilaçların bağımlılık yapma potansiyeline sahip olduğu yönündedir.

2. Davranışsal bağımlılıkların gerçek bağımlılık olup olmadığı tartışma yaşanan bir diğer konudur. Örneğin kumar bir bağımlılık mı yoksa dürtü kontrol bozukluğu olarak mı ele alınmadır tartışması bu anlaşmazlıklardan biridir.

3. Bağımlılıklar zamanla oluşur. Bir kere kullanılan bir madde ya da ortaya konulan bir davranış bağımlılık yaratmayabilir. Ancak madde kullanımı ilk seferinde de zihin sağlığı bozukluklarına, sağlık problemlerine ve hatta aşırı doz ölümlere sebep olabilir.

4. Birçok düşünceye göre bağımlı kişi yoksunluk ihtiyacını karşılamak istese de aslında insanların bazıları içki, yemek, alışveriş ve seks gibi bağımlılıklarını kontrol edebilir. Bu durum kişiden kişiye değişebilmekte ve hangi yöntemin kullanılacağını uzman kişilere bırakmak gerekmektedir.

5. Bir madde kullanmak her zaman bağımlılık belirtisi olmayabilir. Ancak maddeler kişilere ciddi zihinsel, fiziksel ve sosyal zararlar verebilir. Bu nedenle anne babalar çocuklarını bir madde kullanırken görürlerse bağımlı ve yardım edilemez olduğuna kanaat getirmeden, en kısa zamanda yardım almayı düşünmelidir.

Bir Davranışı Bağımlılık Haline Getiren Nedir?
İnsanların gündelik ihtiyaçları ve sıradan aktiviteleri bile bağımlılığa dönüşebiliyorsa bir davranışı bağımlılık olarak kabul etmemiz gereken belirtiler nelerdir?

- Bağımlılık kişiyi çevresindekilere uyumsuz kılar ve hem kendisine hem de çevresindeki kişilere problemler yaşatır. Bağımlı kişi problemini çözmek yerine problemlerini bağımlılığı ile atlatacağını düşünür. Yani bağımlılık aslında problemi sadece beslemeye yarar. Örneğin; alkol bağımlılığı olan kişi kendini mutlu etmek için alkol ister ama alkol onu daha depresif yapar. Ya da kumar bağımlılığı olan kişi para ister ama bağımlılığı onun maddi durumunu daha da kötüleştirir.

- Bağımlılıklarda davranış süreklilik arz eder. Kişi bağımlılığının kendisine yaşattığı tüm sıkıntılara rağmen bağımlılığını terk etmez. Örneğin hafta sonları ya da birkaç haftada bir haz aldığınız şeyleri aşırı bir şekilde yapmak sizi bağımlı yapmaz. Ancak aşırı davranışlar kişiye her zaman ciddi sorunlar yaşatabilir.

- TV ve sinemada bağımlılar her zaman mutsuz ve ümitsiz kişiler olarak resmedilir. Ancak bu yanlıştır. Bağımlı olan kişiler bağımlı oldukları davranışları yerine getirirken son derece mutlu olabilirler. Yani bir davranış sizi mutlu ediyorsa o bağımlılık değildir demek yanlıştır.